Odczuwasz ostry, uporczywy ból zębów? Możliwe, że doszło do nieodwracalnego stanu zapalnego miazgi, który wyleczyć może jedynie leczenie kanałowe. To zabieg, który może okazać się ostatnią deską ratunku dla zmienionego chorobowo zęba. Tym samym masz szansę na zachowanie go i korzystanie z pełnionej przez niego funkcji do końca życia. Są niestety sytuacje, kiedy jest za późno na leczenie kanałowe i o nich również warto wiedzieć. Ważny jest bowiem czas, w którym zgłaszasz się do dentysty, gdy pojawiają się problemy z zębami.
Niestety wciąż leczenie kanałowe nie kojarzy się najlepiej. Być może i ciebie na samą myśl o nim przeszywa dreszcz i chętnie odwołałbyś wizytę w gabinecie stomatologicznym. Możesz to zrobić, ale ryzykujesz zarówno bardzo dużym bólem, jak i utratą zęba. To drugie z kolei również do najprzyjemniejszych nie należy i pociąga za sobą konieczność wstawienia odpowiedniego uzupełnienia protetycznego.
Kiedy leczenie kanałowe jest wskazane i dlaczego nie powinieneś się go obawiać?
Na czym polega leczenie kanałowe
Obecny stan zaawansowania stomatologii, a zwłaszcza endodoncji, pozwala na bezbolesne leczenie kanałowe zębów. Nierzadko możliwe jest jego zakończenie w ramach jednej wizyty, co pozwala uratować zakażony ząb przed usunięciem.
Przebieg leczenia kanałowego
Po zapoznaniu się z wynikiem prześwietlenia lekarz aplikuje znieczulenie i umieszcza w ustach koferdam (specjalną gumę izolującą ząb), utrzymującą sterylność i suchość w miejscu zabiegu, oraz zabezpieczającą jamę ustną przed dostaniem się do przełyku, lub tchawicy drobnych części narzędzi. Po czynnościach wstępnych następuje usunięcie próchnicy i udrożnienie dojścia do kanałów oraz przygotowanie korony zęba. Następnie lekarz usuwa miazgę, oczyszcza i poszerza kanały korzeniowe. Podczas czyszczenia kanałów stomatolog dezynfekuje je dodatkowo stomatologicznym roztworem podchlorynu sodu. Opracowane i zdezynfekowane kanały są następnie osuszane i wypełniane specjalną substancją – biokompatybilną gutaperką, która ma za zadanie uszczelnić kanał. Jest to biozgodna, dobrze tolerowana przez organizm, substancja naturalnego pochodzenia. W końcowym etapie zabiegu dentysta zakłada plombę i odbudowuje braki w koronie.
Leczenie kanałowe tak zwanych zębów martwych
Zęby martwe leczone dawnymi metodami, jako że nie są ukrwione, nie przyjmują antybiotyków doustnych rozprowadzanych przez krew właśnie. Jest więc utrudnione leczenie ich antybiotykoterapią. Aby zabezpieczyć martwy ząb przed działaniem bakterii, stosuje się czyszczenie kanałów, połączone z ozonowaniem, oraz rozprowadzaniem nanocząsteczek srebra oraz złota, blokując w ten sposób rozwój bakterii. Dopiero tak przygotowane kanały wypełnia się i zamyka.
Leczenie kanałowe, choć precyzyjne, dość długotrwałe i skomplikowane, jest dzisiaj zabiegiem bezbolesnym i w większości przypadków wykonywanym podczas jednorazowej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Często jest też jedyną drogą prowadzącą do uratowania i zachowania zęba.
Przed udaniem się na zabieg pamiętaj, by coś zjeść, ponieważ może on dość długo potrwać. Dodatkowo po znieczuleniu zabronione jest spożywanie pokarmów nawet do kilku godzin.
Wskazania do leczenia kanałowego
Leczenie kanałowe jest metodą ostateczną, stosowaną, gdy dojdzie do nieodwracalnego stanu zapalenia miazgi w wyniku zaniedbania choroby próchniczej. Dlatego warto regularnie kontrolować uzębienie i poddawać leczeniu zęby na etapie jak najmniej rozwiniętej próchnicy.
Próchnica początkowo atakuje zębinę. W miarę rozwoju bakterie zaczynają docierać do miazgi, powodując silne, nagłe i często długotrwałe bóle. Mogą się one nasilać przy gwałtownej zmianie pozycji ciała oraz przy jedzeniu słodyczy, czy też zimnych i gorących pokarmów.
Leczenie kanałowe jest zalecane przez dentystę jako ostateczna terapia dla zniszczonego próchnicą zęba.
Jest to ostatni sygnał do jak najszybszego rozpoczęcia leczenia. Zaniedbania na tym etapie mogą doprowadzić do powstania martwicy, a nawet zgorzeli zęba. Zostaje zniszczony wierzchołek korzenia, a bakterie zaczynają atakować otaczające go tkanki i docierają do ozębnej. Zaczyna się też gromadzić ropa, która szukając ujścia, dostaje się do tkanek miękkich. Po drodze niszczy kość i okostną, co może doprowadzić do powstania ropnia podśluzówkowego, oraz zapalenia okostnej.
Wskazaniem do leczenia może być również złamanie lub pęknięcie zęba oraz niedopełnione kanały korzeniowe po poprzednich zabiegach tego typu.
Szczegółowa diagnostyka
Objawy, które skłoniły cię do wizyty w gabinecie stomatologicznym, niekoniecznie muszą oznaczać, że niezbędne jest leczenie kanałowe zęba. Dlatego, zanim dentysta przystąpi do zabiegu, musi dokładnie zdiagnozować problem. Może w tym celu:
- wykonać testy na opuk,
- sprawdzić reakcję zęba na zimno (służy do tego wacik nasączony chlorkiem etylu),
- zrobić zdjęcie:
- panoramiczne, czyli tak zwane OPG,
- punktowe RTG.
Choć dwie pierwsze metody są ważne, to decyzję o leczeniu kanałowym lekarz podejmuje na podstawie obrazu radiologicznego. Ocenia w ten sposób stan i kształt korzeni oraz głębokość, na jaką sięgają zmiany próchnicze. Dzięki temu może już przed zabiegiem, wstępnie ocenić, w jakim stopniu leczenie kanałowe przyniesie spodziewany efekt w postaci całkowitego wyleczenia chorego zęba.
Kiedy ząb nadaje się do leczenia kanałowego?
Nie bez powodu lekarz przeprowadza wywiad medyczny i przeprowadza niezbędne badania, zanim rozpocznie leczenie kanałowe. Musi się bowiem upewnić, że ząb dobrze rokuje i są duże szanse na jego uratowanie. W innym przypadku straciłby nie tylko czas, ale naraziłby cię na niepotrzebny stres i dyskomfort związany z samym leczeniem, jak i stanem po jego zakończeniu. W końcu jest to ingerencja w żywą tkankę i siedzenie z otwartymi ustami przez dłuższy czas.
Twój ząb nadaje się do leczenia kanałowego, jeśli:
- nie był wcześniej poddany takiemu leczeniu;
- ma stabilne mocowanie w kości szczęki lub żuchwy;
- nie jest sperforowany — czyli nie doszło do połączenia między jamą zęba a ozębną, co może być wynikiem powiększania się ubytku próchniczego lub powstać w trakcie leczenia przygotowującego kanał pod wkład koronowo-korzeniowy. W wykryciu perforacji bardzo pomocny okazuje się mikroskop stomatologiczny, który pozwala na obejrzenie pola zabiegowego w bardzo dużym powiększeniu;
- brak jest oznak wewnętrznych lub zewnętrznych perforujących resorpcji,
- próchnica nie drąży poddziąsłowo, co uniemożliwiłoby odbudowę zęba po zakończonym leczeniu kanałowym;
- nie ma dostrzegalnych na zdjęciu RTG rozległych zmian okołowierzchołkowych.
Kiedy jest za późno na leczenie kanałowe?
Zbyt późne zdiagnozowanie zmian, które wymagają leczenia kanałowego, to tylko jedno z przeciwwskazań do jego wykonania. Przeciwwskazaniem mogą być zmiany, na które nie miałeś wpływu. Dlatego tak ważna jest szczegółowa diagnoza na podstawie przeprowadzonych badań.
Dentysta nie może przeprowadzić leczenia kanałowego, jeśli:
- zwapniona miazga zamknęło światło kanału zęba,
- ząb pękł poddziąsłowo lub pionowo,
- wokół zęba jest rozległy ubytek kości,
- twoje ósemki wyrznęły się nieprawidłowo, co objawia się nietypową anatomią kanałów korzeniowych,
- ząb jest tak bardzo zepsuty, że próchnica objęła również jego korzenie,
- doszło do rozwidlenia korzeni zębowych (furkacji).
Leczenie kanałowe pod mikroskopem
Jeśli zastanawiasz się, jakie są zwykle szanse na skuteczne leczenie kanałowe, to coraz częściej bardzo duże. W dużej mierze jest to możliwe dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym. Jednym z nich jest mikroskop stomatologiczny — urządzenie, które pozwala na 20-krotne powiększenie pola zabiegowego. Dzięki temu dentysta widzi każdą zmianę z niezwykłą dokładnością. Tym samym precyzyjnie i rzetelnie przeprowadzony jest sam zabieg. Co więcej, mikroskop stomatologiczny pozwala dostrzec nieprawidłowości tam, gdzie w zwyczajnych warunkach byłoby to niemożliwe. Pomaga to zmniejszyć ryzyko powikłań i nieprzewidzianych sytuacji, z którymi niejednokrotnie spotykają się dentyści, którzy nie posiadają tego rodzaju sprzętu.
Dentysta widzi twój ząb nie tylko bezpośrednio przez mikroskop, ale też pole zabiegowe wyświetlane jest na dużym monitorze. Pozwala to na jeszcze dokładniejszą analizę każdego przypadku i znalezienie najlepszego sposobu na to, by leczenie kanałowe zakończyło się pełnym sukcesem. Dokładne leczenie to też mniejsze szanse na przeoczenie czegoś, co mogłoby doprowadzić do nawrotu choroby i konieczności ponownego przeprowadzenia zabiegu endodoncji.
