Dzieci to wyjątkowi pacjenci, do których każdy lekarz podchodzi ze szczególną troską. Tak samo jest w przypadku dermatologów. Leczenie schorzeń dotykających dziecięcej skóry, wymaga szerokiej wiedzy i lekarskiego doświadczenia. Posiada ona bowiem, nie tylko inną budowę, niż skóra osób dorosłych, ale też jest w ciągłym rozwoju i w trakcie procesu dojrzewania. Przez to, choroby przebiegają tu inaczej i wymagają szczegółowego podejścia.
Dermatologia dziecięca zajmuje się nie tylko badaniem, opisywaniem i leczeniem, ale też właściwą pielęgnacją tej bardzo delikatnej skóry.
Choroby zakaźne
Tym rodzajem chorób, dzieci zarażają się od siebie nawzajem. Gdy tylko się pojawią, należy niezwłocznie udać się lekarza, który po zdiagnozowaniu, zastosuje odpowiednią terapię.
Do chorób zakaźny skóry u dzieci, należą:
Brodawki skóry
Brodawki są wywołane ludzkim wirusem brodawczaka, który wnika w skórę, w wyniku bezpośredniego kontaktu. Najczęściej, do zarażenia dochodzi w trakcie wspólnego użytkowania basenów, łazienek lub sypialni.
Objawy
Brodawki występują w trzech odmianach:
- brodawki zwykłe – zwykle lokalizują się na stopach i rękach w formie szorstkich grudek, o nierównej powierzchni. Bywa też, że pojawiają się na wałach paznokciowych oraz pod płytką paznokciową.
- brodawki stóp – występują na podeszwie stopy powodując stan zapalny i bolesność, lub jako skupiska drobnych brodawek.
- brodawki płaskie – pojawiają się na twarzy i kończynach, przybierając postać płaskich, gładkich grudek, w kolorze cielistym.
Leczenie
Jeśli zmiany są niewielkie, można je leczyć preparatami zewnętrznymi, które hamują namnażanie komórek i wzmagają złuszczanie.
W innych przypadkach, stosuje się krioterapię ciekłym azotem, laserem lub elektrochirurgiczne usunięcie brodawek.
Nie ma jednak skutecznego leku, który zupełnie wyeliminuję ze skóry wirusa HPV.
Mięczak zakaźny
Choroba ta, dotyka zwykle dzieci do piątego roku życia. Objawia się w postaci grudek, występujących zwykle na twarzy, kończynach oraz klatce piersiowej. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową oraz przez bezpośredni kontakt z osobą chorą i z przedmiotami, których używała.
Objawy
Mięczak zakaźny, powoduje bardzo charakterystyczne i łatwo rozpoznawalne zmiany, dlatego lekarz, zwykle nie ma problemu z diagnozą. Pierwsze zmiany, pojawiają ok. 2 miesiące od zakażenia. Mają postać twardych, półprzezroczystych grudek i guzków, w kolorze szarawym lub cielistym. Ich wnętrze wypełnione jest kaszowatą treścią, która po nakłuciu, wydostaje się na zewnątrz.
Leczenie
Formalnie, mięczak zakaźny nie wymaga leczenia, jednak ze względu na możliwość ciągłego zarażania innych, wskazane jest udanie się do lekarza, który zastosuje odpowiednia terapię. Przyspieszy to również całkowity powrót do zdrowia.
Liszajec zakaźny
Przyczyną tej choroby infekcyjnej, są szczepy paciorkowców i gronkowców. Do zakażenia dochodzi przez kontakt bezpośredni, najczęściej w dużej grupie, na przykład w żłobku, przedszkolu lub szkole. Trudno wtedy o zapanowanie nad wzajemnymi kontaktami osób chorych i zdrowych. Do przeniesienia choroby, może też dojść przez kontakt z przedmiotami używanymi przez osoby chore.
Objawy
Liszajec zakaźny objawia się w postaci niewielkich rozmiarów pęcherzyków, z których, po uszkodzeniu wiotkiej pokrywy, wydostaje się ich surowicza zawartość. Na skórze tworzą się wówczas miodowo-złote strupy. Zwykle występują w okolicy nosa i jamy ustnej.
Leczenie
Liszajec zakaźny o umiarkowanym nasileniu, leczony jest przy użyciu maści, zawiesin, kremów i aerozoli z antybiotykami oraz zawierających środki odkażające, lotionów i aerozoli. Jeśli jednak zmiany są bardziej rozległe, w trakcie leczenia podaje się doustne preparaty penicyliny półsyntetycznej lub erytromycyny oraz doustne preparaty cefalosporyn.
Świerzb
To schorzenie skóry wywoływane jest przez roztocza świerzbowca. Do zarażenia, zwykle dochodzi przez kontakt bezpośredni, na przykład podanie ręki lub przez przedmioty używane przez chorego. W przypadku dzieci, są to najczęściej zabawki. By doszło do zarażenia, wystarczy, że w grupie przedszkolnej, na świerzb choruje tylko jedno dziecko.
Objawy
Najczęstszym objawem świerzbu jest swędzenie, połączone z wykwintami na skórze, w postaci grudek, pęcherzyków i krostek. Pojawiają się one na powierzchni dłoni i podeszwach stóp, na szyi i w obrębie głowy. Pojawiające się również na skórze pęknięcia, złuszczenia i przebarwienia pozapalne, są zwykle następstwem drapania skóry. Ostateczną diagnozę, zawsze powinien postawić lekarz, który wykluczy inne choroby, mogące dawać podobne objawy.
Leczenie
Leczenie z użyciem kremów i maści, zwykle trwa do 5 dni, choć długość terapii, zależy od stopnia nasilenia się choroby. Im szybciej zostanie zdiagnozowana, tym większa szansa na wcześniejsze zakończenie terapii. By uzyskać całkowitą pewność, że w krótkim czasie nie dojdzie do powtórnego zarażenia, kuracji powinna poddać się cała rodzina. Poza tym, należy zdezynfekować przedmioty używane przez dziecko, wyprać pościel, koce, ubrania i pluszowe zabawki, by zlikwidować potencjalne ogniska zapalne.
Wszawica
W Polsce, najczęściej występującym pasożytem wywołującym wszawicę, jest wesz głowowa. Dużo rzadziej, spotkać można osoby z wszawicą łonową, czy odzieżową. Wszawica, to wciąż temat wstydliwy, głównie z powodu błędnych przekonań, że to choroba ludzi brudnych, ubogich i zaniedbanych. Nic bardziej mylnego. Dzieci zwykle zarażają się nawzajem w żłobku, przedszkolu lub w szkole.
W wyniku ukłucia wszy, na skórze pojawiają się pokrzywkowe bąble i grudki obrzękowe, a całości towarzyszy uporczywy świąd.
Diagnoza
Wszy atakują każdy typ włosa. W ich wykryciu pomóc może regularna kontrola głowy przez rodziców. Wskazane jest to szczególnie po powrocie z wakacji, ale nie tylko.
Mogą to robić na co najmniej dwa sposoby:
- Po umyciu głowy, na ramionach dziecka należy położyć biały ręcznik i bardzo gęstym grzebieniem, partiami, przeczesać mokre włosy. Na koniec, sprawdza się zarówno ręcznik, jak i grzebień, na obecność wszy i gnid.
- W tej metodzie, suche włosy przeczesuje się nad wanną lub umywalką, używając do tego, podobnie ja w przypadku wcześniej metody, gęstego grzebienia.
Leczenie
W odróżnieniu od metod stosowanych w dawnych czasach, dziś, wystarczy w aptece kupić szampon przeciwko wszawicy. Najlepiej, by zawierał dimetykon. To syntetyczny olej silikonowy, który zatyka aparat oddechowy wszy, przez co powoduje jej uduszenie. Do zabicia wszy i gnid wystarczy jednorazowa kuracja.
Naczyniaki skóry
Te łagodne zmiany nowotworowe, należą do najczęstszych guzków tkanek miękkich u dzieci, w pierwszym roku ich życia. Mają łagodny charakter i składają się z przerostu małych naczyń krwionośnych.
Objawy
Naczyniak w początkowym stadium, ma postać płaskiego, czerwonego znamienia, zwykle na twarzy, skórze głowy lub tylnej części szyi.
Przez pierwszy rok, zmienia się w gąbczastą masę i rośnie nawet do 6 cm średnicy, po czym przechodzi w stan spoczynku. Zwykle zanika do piątego roku życia.
Leczenie
Wielu rodziców jest zdania, że naczyniaka należy leczyć, bo szpeci skórę dziecka, a w przyszłości może spowodować problemy psychiczne. Innego zdania są lekarze, którzy nie widzą w naczyniaku żadnego zagrożenia dla zdrowia dziecka. Co więcej, ingerencja, może wywołać skutki uboczne. Wyjątkiem są sytuacje, w których naczyniak powoduje problemy z widzeniem, czy inne kłopoty zdrowotne. Wówczas, można zastosować kortykosteroidy lub usunąć go podczas zabiegu z użyciem lasera.
Znamiona wrodzone
Znamiona wrodzone pojawiają się w dniu narodzin albo w ciągu kilku pierwszych miesięcy życia. Zwykle, są obojętne dla zdrowia, ale trzeba je kontrolować. Zwłaszcza te, w miejscach wyeksponowanych na słońce.
Objawy
Znamię, od razu po zauważeniu przez rodziców bądź pielęgniarkę, powinien zobaczyć lekarz specjalista i poddawać regularnej kontroli w kolejnych latach. Dzięki temu, w każdej chwili, w sytuacji, gdyby zaszła taka konieczność, można będzie znamię usunąć. W pozostałych przypadkach, nie ma konieczności, by to robić.
U rodziców duży niepokój budzą tak zwane myszki, czyli znamiona w kolorze brązowym, pokryte włosami. O usunięciu, zwykle decyduje ich umiejscowienie na skórze, wystawionej na działanie promieni słonecznych.
Leczenie
Jak zostało już powiedziane, nie zawsze znamię należy usuwać. Każdy przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie. Dzięki obserwacji klinicznej i dermoskopowej znamienia, lekarz w każdej chwili może podjąć decyzję o zabiegu lub pozostawieniu pod dalszą kontrolą.
Wrodzone zaburzenia rogowacenia
Rybia łuska
To choroba, w której zaburzony zostaje proces eliminacji zrogowaciałych warstw naskórka, przez co, na powierzchni skóry, tworzą się drobne, mnogie, żółte lub brązowe płytki, jakby były do niej przylepione. Są twarde i chropowate w dotyku.
Objawy
Ponieważ wyróżnia się aż kilkanaście typów tej choroby o odmiennych właściwościach, nie jest łatwo od razu ją zdiagnozować. By było to możliwe, trzeba ustalić, czy łuskowanie skóry jest cienkie, grube, czy płytkowe oraz jaki jest sposób rozszerzania łusek i rozmiary towarzyszącego rumienia skóry.
Leczenie
Na obecnym poziomie rozwoju medycyny, stosuje się jedynie leczenie objawowe. Używa się do tego maści z mocznikiem i emolienty na bazie kwasu mlekowego.
Rogowiec
Występuje w wielu odmianach, jednak zawsze dotyczy skóry dłoni i stóp. Może on utrudniać, a nawet uniemożliwiać chodzenie oraz prawidłowy rozwój dziecka.
Objawy
Rogowiec, diagnozowany jest często u niemowląt i bardzo małych dzieci. Na skórze dłoni i podeszwach stóp, nadmiernie rogowaciejący naskórek, tworzy żółte, często pękające zgrubienia. Rzadko, ale pojawiają się też zmiany w obrębie włosów, zębów albo rogówki oka.
Zdarza się również, że choroba zajmuje płytki paznokciowe, powodując ich pogrubienie i uniesienie ku górze.
Leczenie
Zwykle, na zmienione chorobowo miejsca, stosuje się maści z mocznikiem i kwasem salicylowym. Ważne jest też używanie właściwie dobranego obuwia, systematyczna higiena dłoni i stóp, a także aplikacja substancji natłuszczających suchą skórę.
W niektórych postaciach rogowca, zmiany skórne ustępują samoistnie.
Atopowe zapalenie skóry
To alergiczna choroba skóry, której towarzyszy uporczywy i nasilony świąd. Związany jest z uczuleniem na alergeny.
Objawy
Skóra dziecka cierpiącego na AZS, jest bardzo sucha i skłonna do podrażnień. Duża wrażliwość na czynniki drażniące, zawarte w preparatach do pielęgnacji, czy też różnego rodzaju alergeny, zwykle zaostrzają i powodują nasilenie zmian skórnych.
W pierwszych dwóch latach życia, na skórze twarzy, kończyn i tułowia, występują ogniska rumieniowo-wysiękowe.
Gdy atopowe zapalenie skóry wchodzi w fazę ostrą, pojawiają się ogniska rumieniowe, z drobnymi grudkami, nadżerkami i pęcherzykami.
Leczenie
Rodzaj stosowanego leczenia, zależy w dużej mierze zarówno od wieku pacjenta, jak i nasilenia oraz rozległości zmian na skórze. Jednak w każdym przypadku, najważniejsza jest właściwa pielęgnacja skóry dziecka, którą należy natłuszczać specjalnymi preparatami, zwanymi emolientami.
W cięższych przypadkach, stosuje się naświetlanie promieniami ultrafioletowymi, a jeśli na całym ciele pojawia się czerwone wykwity, co oznaczać będzie erytrodermię, wskazana jest hospitalizacja dziecka.