Zgrzytanie zębami, nieprawidłowy zgryz, kwaśna dieta czy nawet stres – to czynniki, które mogą prowadzić do znacznego ścierania szkliwa. Choć może się wydawać, że problem dotyczy jedynie estetyki, w rzeczywistości starte zęby mają poważne konsekwencje dla zdrowia całej jamy ustnej. Utrata tkanek twardych zęba wpływa nie tylko na estetykę uśmiechu, ale także na prawidłową funkcję żucia, mowę oraz komfort codziennego życia. Dlaczego nie warto bagatelizować wczesnych objawów ścierania zębów? Jakie są możliwości ich skutecznej odbudowy?
Starte zęby – co je powoduje?
Mechaniczne i chemiczne czynniki mogą prowadzić do powolnego, lecz postępującego procesu utraty szkliwa. Starte zęby najczęściej są wynikiem:
- Bruksizmu – nawykowego zgrzytania i zaciskania zębów, zwłaszcza nocą, co powoduje nadmierne obciążenia i ścieranie powierzchni zębowych,
- Nieprawidłowego zwarcia – kontakt między zębami przy nieprawidłowym zgryzie może prowadzić do ich miejscowego przeciążenia,
- Erozyjnego działania kwasów – dieta bogata w kwaśne napoje, cytrusy, produkty wysoko przetworzone lub obecność refluksu żołądkowo-przełykowego może chemicznie uszkadzać szkliwo,
- Częstego szczotkowania zębów twardą szczoteczką – powoduje ścieranie w okolicach szyjek zębowych.
Na proces starcia zębów mogą też wpływać zaburzenia ogólnoustrojowe, np. zaburzenia wydzielania śliny (kserostomia), cukrzyca, bulimia lub choroby neurologiczne powodujące parafunkcje.
Jak rozpoznać problem na wczesnym etapie?
Zęby ścierają się stopniowo, dlatego pacjenci często nie dostrzegają pierwszych objawów. Z czasem pojawia się:
- Nadwrażliwość – szczególnie na zimne, słodkie i kwaśne pokarmy,
- Zmiana kształtu koron – powierzchnie żujące stają się wypłaszczone, a brzegi sieczne skracają się,
- Przebarwienia i prześwity – uwidacznia się zębina, ciemniejsza niż szkliwo,
- Drobne pęknięcia i ubytki klinowe – zwłaszcza w odcinku przednim i przy szyjkach zębowych,
- Problemy z żuciem – szczególnie przy jedzeniu twardszych pokarmów.
Lekarz dentysta przeprowadza badanie kliniczne, ocenę zwarcia, analizę zdjęć RTG oraz może zlecić wykonanie modeli diagnostycznych lub cyfrowego skanowania uzębienia. Dokładna diagnostyka pozwala ocenić, czy starte zęby wymagają jedynie profilaktyki, czy już odbudowy.
Szukasz trwałych koron protetycznych w Rudzie Śląskiej? W HalembaDent przywrócimy naturalny wygląd i trwałość Twojego uzębienia. Umów się już dziś!
Czy szkliwo da się odbudować?
Szkliwo nie ma zdolności regeneracji, więc ubytki w jego strukturze są nieodwracalne. Nie oznacza to jednak, że nie można skutecznie przywrócić utraconych funkcji i estetyki. W zależności od stopnia zaawansowania zmian, możliwe są różne formy leczenia.
W początkowej fazie, zanim dojdzie do uszkodzenia zębiny, można stosować preparaty do remineralizacji – pasty z fluorem, hydroksyapatytem czy związkami wapniowo-fosforanowymi. Tego typu leczenie wzmacnia pozostałe szkliwo i spowalnia postęp starcia.
W przypadku zaawansowanego ścierania, kiedy doszło już do utraty kształtu i długości koron, konieczna staje się odbudowa zębów za pomocą materiałów stomatologicznych.
Jakie materiały stosuje się przy odbudowie startych zębów?
Leczenie dobierane jest indywidualnie, a jego celem jest przywrócenie prawidłowego zwarcia, estetyki oraz funkcji.
- Kompozyty światłoutwardzalne
To uniwersalne rozwiązanie przy lekkim lub umiarkowanym starciu. Umożliwiają odbudowę powierzchni żujących oraz brzegów siecznych. Kompozyty są estetyczne, stosunkowo niedrogie i pozwalają na leczenie jednowizytowe. - Licówki kompozytowe i ceramiczne
Stosowane głównie w zębach przednich. Licówki ceramiczne cechują się wysoką estetyką i trwałością, a kompozytowe są mniej kosztowne i dają możliwość korekty bez konieczności szlifowania dużej ilości tkanek. - Onlaye i overlaye ceramiczne
Stosowane przy starciu zębów bocznych. Pozwalają na odbudowę powierzchni żujących i ochronę pozostałej struktury zęba. Overlaye dodatkowo mogą zmieniać wysokość zwarcia, co jest istotne przy znacznej utracie tkanek. - Korony protetyczne
To najbardziej zaawansowana forma odbudowy, stosowana przy znacznych zniszczeniach startych zębów. Korony pozwalają na pełne przywrócenie kształtu, funkcji i estetyki, a przy tym chronią pozostałe tkanki przed dalszym starciem.
Przeczytaj także:
Korony cyrkonowe – ratunek dla startych zębów
Szkliwo jest tkanką, która się nie regeneruje, a starte zęby z wiekiem tracą funkcję i estetykę. Dowiedz się, jak skutecznie je odbudować, np. za pomocą koron cyrkonowych.
Starte zęby – jak chronić efekty leczenia?
Odbudowa startych zębów to tylko połowa sukcesu – konieczne jest wdrożenie pewnych działań, które pozwolą utrzymać jej trwałość.
- Szyny relaksacyjne – są nieodzowne u pacjentów z bruksizmem. Chronią zarówno naturalne zęby, jak i wykonane odbudowy.
- Regularna kontrola stomatologiczna – minimum co 6 miesięcy. Pozwala wcześnie wykryć przeciążenia, mikropęknięcia i ewentualne nadmierne zużycie materiałów stomatologicznych.
- Modyfikacja diety – unikanie kwaśnych napojów i produktów oraz dbanie o nawodnienie wpływa korzystnie na pH w jamie ustnej i zmniejsza erozję szkliwa.
- Odpowiednia higiena jamy ustnej – stosowanie miękkiej szczoteczki, delikatnej techniki szczotkowania oraz używanie past z fluorem.
Kolejnym aspektem jest fizjoterapia stomatologiczna – pomocna w redukcji parafunkcji, poprawie pracy stawów skroniowo-żuchwowych i zmniejszeniu napięć mięśni żucia.
Starte zęby – kiedy leczenie staje się koniecznością?
Starcie zębów to proces, który z czasem może prowadzić do trwałych uszkodzeń całego układu stomatognatycznego. Gdy pojawia się ból, skrócenie koron, przeciążenia stawów, a nawet trudności w mowie lub żuciu – nie warto czekać. Im wcześniej podejmie się leczenie, tym większe szanse na odbudowę z minimalną ingerencją.
Współczesna stomatologia oferuje wiele skutecznych metod odbudowy startych zębów – od prostych kompozytów, przez licówki, aż po pełne rekonstrukcje protetyczne. Kluczem do sukcesu jest jednak szybka diagnostyka, indywidualne podejście i systematyczna opieka stomatologiczna.
