Wypełnienia dentystyczne, potocznie zwane plombami, stanowią nieodłączną część stomatologii zachowawczej. Wykorzystywane są do odbudowy tkanek zębów, uszkodzonych zarówno przez zmiany próchnicowe, jak i przez urazy mechaniczne. Ich głównym celem jest przywrócenie prawidłowego kształtu zęba oraz jego funkcji. Często służą również poprawie estetyki uśmiechu. Wypełnienie jest więc jednym z najczęściej stosowanych zabiegów w leczeniu zębów.
W zależności od potrzeb pacjenta oraz charakteru uszkodzenia, stomatolog może zastosować różne rodzaje wypełnień. Czym się między sobą różnią i jakie są ich wady oraz zalety?
Amalgamatowe wypełnienia dentystyczne
Amalgamaty, zwane również plombami czarnymi lub srebrnymi, to najstarszy rodzaj wypełnienia, który powoli odchodzi do lamusa. Do ich zalet niewątpliwie należy trwałość i wytrzymałość, a także odporność na zużycie. W dodatku jest to najtańszy rodzaj wypełniania, a zabieg jego aplikacji jest stosunkowo szybki. Z tego względu, obecnie stosowany jest jedynie w niektórych gabinetach oferujących leczenie w ramach NFZ.
Jednak nad zaletami plomb amalgamatowych przeważają ich wady. Przede wszystkim nie łączą się one z tkanką zęba, co zwiększa ryzyko ich nieszczelności. W dodatku mają one nieestetyczny, ciemny kolor. Wszystko dlatego, że materiał ten jest stopem srebra, cyny, miedzi, rtęci i cynku. Z tego względu stosowane są w miejscach mniej widocznych, ponieważ jeśli ubytek znajduje się w przednim łuku zębowym, wypełnienie amalgamatowe zaburza całą estetykę uśmiechu.
Zatem jeśli posiadasz wypełnienia dentystyczne tego typu, pamiętaj o regularnych wizytach u dentysty w celu sprawdzenia ich stanu. Każda nieszczelność bowiem może prowadzić do postępowania procesu próchniczego, który nieleczony skutkuje wieloma nieprzyjemnymi konsekwencjami.
Przeczytaj także:
Regularne wizyty u dentysty – dlaczego są takie ważne
Jakie korzyści dla zdrowia całej jamy ustnej niosą ze sobą regularne wizyty u dentysty? Sprawdź i umów się na wizytę kontrolną, jeśli do tej pory tego nie robiłeś.
Wypełnienia kompozytowe
Wypełnienia kompozytowe, zwane również białymi plombami, są jednymi z najczęściej stosowanych. Kompozyt to materiał stanowiący wysokiej jakości mieszankę tworzyw sztucznych na bazie żywicy. Plomby z niego wykonane mogą być światłoutwardzalne lub chemoutwardzalne.
Do niewątpliwych zalet wypełnień kompozytowych należy ich szczelność. Jest to bowiem materiał, który ma strukturę zbliżoną do tkanek zębów, a także się z nimi łączy, dzięki czemu dobrze do nich przylega. Jest też bardzo elastyczny i łatwo poddaje się modelowaniu. Dzięki temu, w trakcie zabiegu wypełniania, lekarz stomatolog może go idealnie dopasować do zęba, a także nadać odpowiedni kształt powierzchni zgryzu. Są też bezpieczne i biozgodne, co oznacza, że nie wywołują niepożądanych reakcji alergicznych.
Kolejną zaletą jest aspekt estetyczny. Wypełnienia kompozytowe są bowiem dostępne w wielu odcieniach, co sprawia, że dobrze dopasowane do naturalnego koloru zębów pacjenta, są praktycznie niewidoczne. Mogą więc być stosowane do wypełniania zarówno tylnych, jak i przednich zębów.
Nie są jednak pozbawione wad. Nie są one tak trwałe, jak plomby amalgamatowe. Szacuje się, że wytrzymują do 10 lat. Niekoniecznie nadają się też do wypełniania dużych ubytków, ponieważ mogą nie wytrzymać siły nacisku podczas żucia, a przez to szybciej się zużywać lub pękać. Ponadto, te wypełnienia dentystyczne z czasem ulegają zabarwieniu na skutek działania kawy, herbaty, czy tytoniu.
Glassjonomerowe wypełnienia dentystyczne
Ten rodzaj wypełnień, zwany również szkło-jonomerowymi, jest alternatywą dla wypełnień kompozytowych. Plomby tego typu składają się ze szkła oraz kwasów organicznych, wzbogaconych o jony fluorowe i są światłoutrwadzalne. Najczęściej wykorzystuje się przy leczeniu zębów mlecznych u dzieci, a także w przypadku ubytków znajdujących się przy szyjce zębowej.
Ich niewątpliwą zaletą jest plastyczność, dzięki której dobrze przylega do powierzchni zęba. Materiał jest również biokompatybilny z tkankami zęba, co minimalizuje ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych. Co więcej, obecny jest w nich fluor, który stopniowo się uwalnia. Dzięki temu wypełnienia glassjonomerowe wzmacniają zęby i zabezpieczają je przed działaniem próchnicy.
Jednak jest to najmniej odporny materiał, który łatwo się kruszy, ściera i jest podatny na pęknięcia. Dodatkowo odcina się od naturalnego koloru zębów, a z czasem ulega również przebarwieniom.
Przeczytaj także:
Wypełnienie zęba – jak ważne jest dla trwałości zabiegu
Wypadające plomby należą dziś do rzadkości. Dzisiejsze wypełnienie zęba jest zarówno trwalsze jak i bardziej estetyczne. Dodatkowo możesz wybrać spośród kilku jego rodzajów, które różnią się zarówno wyglądem, jak i trwałością.
Wypełnienia porcelanowe (wkłady koronowe)
Wypełnienia porcelanowe, zwane również wypełnieniami inlay i onlay, to wypełnienia dentystyczne stosowane w przypadku rozległych ubytków i uszkodzeń mechanicznych. Są to więc wypełnienia dentystyczne stosowane głównie w protetyce, choć nadają się również do wypełnień po leczeniu kanałowym, kiedy ze względu na rozległy proces próchniczy, powstał bardzo duży ubytek. W takim przypadku istnieje ryzyko, iż klasyczne plomby nie zabezpieczą odpowiednio tkanek zęba. Natomiast wypełnienie porcelanowe nie tylko je zabezpieczy, ale również pomoże odbudować powierzchnię żującą zęba.
Jak sama nazwa wskazuje, wykonuje się je z porcelany, dlatego niewątpliwą zaletą wypełnień tego typu jest ich wysoka trwałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne, ścieranie, wypłukiwanie oraz przebarwienia. W dodatku, ze względu na możliwość indywidualnego dopasowania kolorystycznego, wyglądają bardzo naturalnie, co przekłada się na walory estetyczne.
Jedynymi wadami wypełnień ceramicznych jest ich bardzo wysoka cena oraz czas oczekiwania na ich wykonanie.
Jak widzisz, odpowiedź na pytanie, które wypełnienia dentystyczne są najlepsze, nie jest jednoznaczna, ponieważ każde z nich ma swoje zalety i wady. Wybór odpowiedniego materiału zależy bowiem od lokalizacji ubytku oraz jego charakteru, a także indywidualnych potrzeb i oczekiwań pacjenta. Dodatkowo dentysta bierze również pod uwagę trwałość, a także koszty wykonania każdego z nich. Dlatego ostateczną decyzję o wyborze odpowiedniego rodzaju wypełnienia podejmuje lekarz stomatolog, po przedstawieniu dostępnych możliwości pacjentowi.
Niezależnie od rodzaju zastosowanego wypełnienia warto pamiętać o tym, że regularne wizyty kontrolne u dentysty pomagają wykryć ewentualne problemy z wypełnieniami i odpowiednio szybko im zaradzić.
