Higiena jamy ustnej ma długą i ciekawą historię, pełną zmian i postępów. Często była zaniedbywana lub wykonywana w sposób niewłaściwy, a podejście do niej ewaluowało na przestrzeni wieków.
Jak wyglądała higiena jamy ustnej kiedyś i czym różniła się od tej, którą znamy obecnie? Jak dbali o zęby nasi przodkowie i jak z upływem czasu zmieniały się sposoby pielęgnacji jamy ustnej?
Dzisiaj postaramy się odpowiedzieć na te i inne pytania oraz przybliżyć nieco historię zmian, które zachodziły w tej dziedzinie stomatologii.
Higiena jamy ustnej kiedyś
W dawnych czasach dbanie o zęby i jamę ustną znacznie różniło się od tego, co znamy teraz. Nie tylko dlatego, że nie było dostępnych produktów, które obecnie towarzyszą nam każdego dnia, ale również ze względu na brak wiedzy medycznej. Niemniej jednak znano różne — mniej lub bardziej skuteczne sposoby czyszczenia zębów oraz ich leczenia.
W starożytności używano przeróżnych naturalnych środków do czyszczenia zębów i usuwania resztek jedzenia. Jednym z najstarszych znanych sposobów czyszczenia zębów było żucie gałązek drzew lub roślin, które zawierały w sobie substancje antybakteryjne lub ścierne. I tak na przykład w starożytnym Egipcie używano gałązek mirry lub akacji, w Indiach służyły do tego celu drzewa neem lub araki, a w Europie stosowano szałwię lub miętę. Żucie gałązek pomagało nie tylko usunąć resztki jedzenia oraz płytkę nazębną, ale także odświeżało oddech. Do mycia zębów wykorzystywano również szorstkie płótno lniane, a Egipcjanie myli je przy pomocy mieszanki ziół, sproszkowanych kopyt bydlęcych, skorupek i pumeksu.
Do wydobywania resztek jedzenia i osadu z przestrzeni międzyzębowych służyły z kolei ptasie pióra, rybie ości, a także małe gałązki. Natomiast do płukania jamy ustnej stosowano ziołowe napary, na przykład z mięty lub szałwii. Ziołami uśmierzano również ból i tamowano krwotoki.
Dalszy rozwój w dziedzinie dbania o zęby
W średniowiecznej higienie jamy ustnej najczęściej sięgano po pióra ptaków i igły jeżozwierza, a także myto zęby palcem. Jedynym zabiegiem stomatologicznym było wyrywanie chorych zębów przez kowala lub fryzjera. Jedną z form znieczulenia było takie uderzenie w głowę, by ówczesny pacjent był w stanie znieść ból w trakcie wyrywania. Po ekstrakcji natomiast przypalano ranę rozżarzonym żelazem.
Pierwsze szczoteczki do zębów zostały wynalezione w XV wieku w Chinach i przypominały nieco te współczesne. Zrobione były z drewna lub kości zwierząt, jako rękojeści oraz zwierzęcego włosia.
Z czasem metody ich wykonywania modyfikowano i ulepszano, jednak sama konstrukcja niewiele się zmieniła.
Dopiero XIX wiek przyniósł przełom w postaci wynalezienia pasty do zębów oraz nici dentystycznych. Ta pierwsza powstała w Stanach Zjednoczonych i produkowano ją na bazie mydła. Pakowana zaś była w ceramiczne pudełka, słoiczki lub metalowe tuby.
Wynalezienie nici dentystycznej natomiast przypisuje się pewnemu dentyście z Nowego Orleanu, który w 1815 roku zalecał swoim pacjentom używanie cienkiej nici jedwabnej do czyszczenia przestrzeni między zębami.
Higiena jamy ustnej dziś
Obecnie mamy dostęp do wielu nowoczesnych urządzeń, takich jak szczoteczki elektryczne, soniczne, magnetyczne i rotacyjne, a także irygatory. Ponadto na rynku dostępne są pasty do zębów zawierające mnogość składników, które pomagają uporać się z różnymi problemami w obrębie jamy ustnej. Wiemy też, jak ważne jest mycie zębów co najmniej 2 razy dziennie i odpowiednie ich szczotkowanie przez przynajmniej 2 minuty.
Przeczytaj także: Zdrowe zęby w 5 krokach
Swoją codzienną higienę jamy ustnej możemy również uzupełnić używaniem nici dentystycznych o różnych grubościach, szczoteczek do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych oraz płynami do płukania o działaniu antybakteryjnym, odświeżającym, redukującym powstawanie płytki nazębnej, remineralizującym szkliwo czy wybielającym. Wszystko to nie tylko ułatwia nam dbanie o zęby, ale również sprawia, że higiena jamy ustnej jest bardzo efektywna.
Mamy także dostęp do pełnej i profesjonalnej opieki stomatologicznej. Dzięki temu możemy regularnie odwiedzać gabinety dentystyczne, aby sprawdzać stan naszego uzębienia i wykonywać profilaktyczne zabiegi higienizacji. To zaś przekłada się na zdrowie i piękny wygląd naszych uśmiechów. Metody leczenia zębów są wciąż udoskonalane, a wizyta u dentysty wcale nie musi być bolesna. Sama stomatologia również się rozwija i powstają coraz to nowe produkty, które mają nam ułatwiać dbanie o zdrowie naszych zębów.
Jak widać, sposoby higieny jamy ustnej znacząco zmieniły się na przestrzeni wieków. Tym samym dbanie o higienę jamy ustnej kiedyś i dziś różni się znacznie zarówno pod względem świadomości oraz wiedzy, jak i dostępnych produktów. Korzystajmy więc z tych dobrodziejstw współczesnej stomatologii i dbajmy o nasze zęby, aby były zdrowe i piękne jak najdłużej!
Źródła i inspiracje
