Zgrzytanie zębami – jak rozpoznać problem, zanim pojawi się ból?

Zgrzytanie zębami to jeden z objawów zaburzenia o charakterze psychosomatycznym zwanego bruksizmem. To zaburzenie, które nieleczone może prowadzić do wielu nieprzyjemnych konsekwencji zdrowotnych. Dlatego nie warto lekceważyć nawet najmniejszych sygnałów, które mogłyby świadczyć o tej przypadłości. Sprawdź, jakie objawy może dawać zgrzytanie zębami, jak wygląda jego diagnostyka i leczenie oraz dlaczego warto działać jak najszybciej.

Zgrzytanie zębami a zaciskanie zębów – czy to to samo?

Zaciskanie zębów i zgrzytanie zębami to dwa różne objawy bruksizmu, które mogą występować razem, ale nie muszą.

Zgrzytanie to niekontrolowane tarcie zębów w wyniku ruchów bocznych żuchwy, któremu towarzyszy charakterystyczny dźwięk. Jest to tak zwany bruksizm nocny, ponieważ występuje podczas snu. Wówczas pacjent nie jest świadomy tego mimowolnego odruchu.

---

---

Natomiast zaciskanie zębów to bezdźwięczne, silne i utrzymujące się napinanie mięśni żwaczy, bez wykonywania ruchów trących. Nie zawsze prowadzi ono do zgrzytania zębami, ale może. Może ono występować zarówno w nocy, jak i w dzień. I o ile w tym pierwszym przypadku jest nieświadome i niekontrolowane, o tyle w dzień pacjent ma nad nim kontrolę i najczęściej nie towarzyszy mu zgrzytanie zębami.

Jakie są najczęstsze objawy świadczące o zgrzytaniu zębami?

Zgrzytanie zębami może powodować różnorodne objawy, które nie od razu możesz skojarzyć z tym problemem. Do najczęstszych należą:

• poranne bóle głowy często opisywane jako tępe, uciskowe, lokalizujące się w okolicach skroni lub potylicy,
• bóle i napięcie szczęki występujące szczególnie po przebudzeniu i odczuwane jako sztywność szczęki lub ból w trakcie otwierania ust czy ziewania,
• ścieranie się zębów, które objawia się widocznymi zmianami w kształcie zgryzu lub skróceniem zębów, co jest wynikiem ścierania ich powierzchni żujących,
• nadwrażliwość zębów, która pojawia się jako konsekwencja pęknięć lub mikropęknięć szkliwa i objawia się zwiększoną wrażliwością na zimne, gorące, kwaśne lub słodkie pokarmy i napoje,
• uczucie „zmęczenia” mięśni twarzy i szyi będące wynikiem ciągłego napięcia związanego z zaciskaniem zębów oraz sztywnością szczęki,
• problemy ze snem objawiające się częstymi wybudzeniami w nocy, a także problemami z jakością snu,
• strzelanie, trzaskanie lub przeskakiwanie w stawie skroniowo-żuchwowym świadczące o jego dysfunkcji,
• ślady zębów na języku lub wewnętrznej stronie policzków, świadczące o silnym zaciskaniu szczęk podczas snu.

Warto również wiedzieć, że zgrzytanie zębami często towarzyszy stresowi, zaburzeniom lękowym, a także wadom zgryzu.

---

Przeczytaj także:

---

Jak wygląda diagnostyka w przypadku zgrzytania zębami?

Jeżeli podejrzewasz, że możesz mieć problem z przypadłością, jaką jest zgrzytanie zębami lub masz wątpliwości co do objawów, które u ciebie występują, koniecznie jak najszybciej skonsultuj się ze stomatologiem. W trakcie wizyty kontrolnej będzie on mógł przeprowadzić diagnostykę, która obejmuje:

1. Wywiad medyczny i stomatologiczny, podczas którego lekarz zapyta cię o dolegliwości i objawy, które u siebie zauważasz.
2. Badanie stomatologiczne, w ramach którego dentysta sprawdzi stan twoich zębów oraz jamy ustnej, a także stawów skroniowo-żuchwowych.
3. Ewentualne dodatkowe badanie polisomnograficzne, czyli monitorowanie snu z użyciem specjalnych urządzeń, które rejestrują aktywność mięśni podczas snu.

Wczesna diagnostyka pozwala uniknąć poważnych powikłań. Dlatego, jeśli podejrzewasz, że możesz mieć problem ze zgrzytaniem zębami, koniecznie umów się na konsultację stomatologiczną.

Dlaczego warto działać wcześnie?

Zgrzytanie zębami, jak każda przypadłość, która może zagrażać zdrowiu zębów i jamy ustnej, nie powinna być lekceważona. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i podjęte odpowiednie leczenie, tym większa szansa na uniknięcie poważnych konsekwencji. Nieleczone zgrzytanie zębami może bowiem prowadzić do:

• nadmiernego ścierania szkliwa i zwiększonej podatności zębów na próchnicę,
• uszkodzeń zębów w postaci mikropęknięć, a nawet złamań,
• rozwoju wad zgryzu,
• przewlekłych stanów zapalnych dziąseł,
• dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych,
• przewlekłego bólu głowy, mięśni szyi oraz szczęki,
• pogorszenia jakości snu.

Pamiętaj, że stopniowe nasilenia się objawów zgrzytania zębami wpływa nie tylko na ich stan, ale także na ogólną jakość oraz komfort twojego życia. Działając wcześnie, nie tylko zapobiegasz pogłębianiu się problemu, ale także oszczędzasz sobie potencjalnych kosztownych zabiegów naprawczych.

Jak leczy się zgrzytanie zębami?

Zgrzytanie zębami wymaga indywidualnego podejścia, a celem jego leczenia jest przede wszystkim zmniejszenie nasilenia tego nieświadomego nawyku oraz ochrona zębów. W tym celu najczęściej stosuje się:

• szyny relaksacyjne, czyli indywidualnie dopasowane przeźroczyste nakładki na zęby, które chronią je przed ścieraniem, wpływają na rozluźnienie mięśni żuchwy i zmniejszają napięcie mięśni, dzięki czemu minimalizują zgrzytanie zębami,
• fizjoterapię stomatologiczną składającą się z odpowiednio dobranych ćwiczeń rozluźniających, masaży oraz terapii manualnych, które mają na celu relaksację spiętych mięśni twarzy i szyi,
• leczenie farmakologiczne, w którym stosuje się głównie leki rozluźniające mięśnie lub leki przeciwlękowe,
• psychoterapię lub terapię behawioralną, które mają pomóc w radzeniu sobie ze stresem, a tym samym zmniejszeniu napięcia,
• leczenie ortodontyczne, które stosuje się w przypadku, gdy zgrzytanie zębami związane jest z wadą zgryzu,
• toksynę botulinową (botoks), która pomaga rozluźnić mięśnie żwaczy, co zmniejsza lub eliminuje zaciskanie szczęki oraz zgrzytanie zębów.

Jak widzisz, zgrzytanie zębami to problem, któremu można zaradzić. Ważne jest jednak wczesne jego rozpoznanie i podjęcie odpowiednich kroków, które pozwolą uniknąć poważnych konsekwencji dla zdrowia jamy ustnej i ogólnego samopoczucia. Dlatego, jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, nie bagatelizuj ich i nie czekaj, aż pojawią się poważniejsze dolegliwości.

Źródła:

1. https://www.wapteka.pl/blog/artykul/zgrzytanie-zebami-bruksizm-jakie-sa-przyczyny-objawy-i-leczenie-czy-bruksizm-mozna-wyleczyc
2. https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,bruksizm–zgrzytanie-zebami-w-nocy—-objawy–leczenie,artykul,1618750.html
3. https://www.drmax.pl/blog-porady/zeby-zgrzytaja-na-alarm-fizjologiczne-i-psychologiczne-przyczyny-bruksizmu