Niewielki trzask przy nagryzaniu, dziwne uczucie ostrej krawędzi na języku albo fragment materiału znaleziony podczas jedzenia – to znak, że mamy pęknięte wypełnienie. Co ciekawe, taki problem może dotyczyć zarówno nowej, jak i kilkuletniej plomby. Dlaczego tak się dzieje? Czy winny jest wyłącznie materiał, czy też nasze codzienne nawyki i sposób, w jaki pracują zęby?
Jakie są przyczyny pękania wypełnień?
Tak. Pęknięte wypełnienie zdarza się częściej przy materiałach kompozytowych niż przy glassjonomerach, ale różnica nie polega tylko na ich „wytrzymałości”.
Kompozyt – estetyczny, wytrzymały i idealnie dopasowany kolorem do naturalnego zęba. Stosuje się go szczególnie w miejscach widocznych oraz tam, gdzie trzeba przenieść duże siły żucia. Jest odporny, ale jednocześnie wymaga idealnych warunków podczas zakładania. Nawet niewielka wilgoć w polu zabiegowym może osłabić jego wiązanie. Jeśli procedura nie była perfekcyjna, plomba będzie bardziej podatna na pękanie.
Glassjonomer – materiał mniej wytrzymały mechanicznie, ale za to chemicznie wiąże się ze strukturą zęba i uwalnia fluor, co chroni przed próchnicą wtórną. Glassjonomer świetnie sprawdza się w zębach mlecznych i w niewielkich ubytkach, gdzie siły żucia nie są tak duże. Niestety w zębach bocznych u dorosłych może szybciej ulec uszkodzeniu.
Wypełnienia i odbudowy – Ruda Śląska
Masz ubytek w zębie i potrzebujesz wypełnienia? Umów się na wizytę – sprawdzimy stan Twoich zębów, dobierzemy odpowiedni materiał i wykonamy estetyczną oraz trwałą odbudowę, która przywróci pełną funkcję i naturalny wygląd uśmiechu.
Czy materiał ma znaczenie?
Tak, i to bardzo duże. Pęknięte wypełnienie częściej dotyczy plomb kompozytowych, czyli tych „białych”. Wyglądają świetnie, stapiają się z naturalnym kolorem zęba, ale są mniej odporne na nacisk niż amalgamat. Dlatego właśnie w przypadku dużych ubytków w zębach bocznych mogą szybciej się łamać.
Amalgamat z kolei jest bardziej wytrzymały, ale ma gorszą estetykę. Pacjenci coraz rzadziej się na niego decydują, mimo że w praktyce potrafi przetrwać 15–20 lat.
Na trwałość wpływają też warunki podczas zakładania wypełnienia. Kompozyt wymaga idealnie suchego pola zabiegowego – nawet niewielka wilgoć może osłabić wiązanie i zwiększyć ryzyko późniejszego pęknięcia. Właśnie dlatego czasem zdarza się, że jedno wypełnienie „służy” latami, a inne, choć teoretycznie takie samo, pęka po roku.
Jakie wypełnienia są najtrwalsze?
Trwałość nie zależy wyłącznie od materiału, ale także od lokalizacji ubytku, zgryzu i nawyków pacjenta. Kompozyt w zębie bocznym, prawidłowo założony w suchym polu, potrafi przetrwać wiele lat, nawet ponad dekadę. Glassjonomer zwykle nie wytrzymuje tak długo, ale świetnie sprawdza się jako rozwiązanie tymczasowe lub w sytuacjach, gdy priorytetem jest ochrona przed próchnicą.
U pacjentów z dużymi przeciążeniami zgryzowymi coraz częściej stosuje się rozwiązania pośrednie, takie jak nakłady ceramiczne, ale w codziennej praktyce najczęściej wybór to właśnie kompozyt albo glassjonomer. Każdy z nich ma swoje mocne i słabsze strony – i każdy może pęknąć, jeśli warunki nie będą sprzyjające.
Przeczytaj także:
Rodzaje plomb – co warto wiedzieć
Sprawdź, czym między sobą różnią się wypełnienia stomatologiczne, jak wpływają na trwałość leczenia i które rozwiązanie wybrać dla siebie.
Co zrobić, jeśli wypełnienie popękało?
- Nie panikuj
Pęknięte wypełnienie to częsta sytuacja, ale wymaga szybkiej reakcji. - Unikaj żucia po stronie uszkodzonego zęba
Chronisz w ten sposób przed większym uszkodzeniem. - Zachowaj fragment wypełnienia
Jeśli jest taka możliwość, może pomóc lekarzowi ocenić sytuację. - Skontaktuj się jak najszybciej ze stomatologiem
Im szybciej wypełnienie zostanie naprawione, tym mniejsze ryzyko dalszego leczenia. - Obserwuj sygnały ostrzegawcze
Ból przy nagryzaniu, wrażliwość na temperaturę lub słodkie mogą wskazywać na dodatkowe uszkodzenia zęba.
Jak dbać o ząb po odbudowie?
Pierwsze godziny po założeniu plomby to czas, kiedy najlepiej unikać twardych i kleistych pokarmów. Później najważniejsza staje się regularna higiena, obejmująca szczotkowanie, nitkowanie i płukanki z fluorem. Brak takich nawyków zwiększa ryzyko próchnicy przy brzegu plomby, a ta bardzo często kończy się problemem, jakim jest pęknięte wypełnienie.
Regularne kontrole co 6–12 miesięcy pozwalają wcześnie wykryć drobne uszkodzenia, zanim staną się poważnym problemem wymagającym wymiany całej plomby. U pacjentów z bruksizmem ogromnym wsparciem jest szyna relaksacyjna – chroni nie tylko przed pękniętym wypełnieniem, ale też przed nadmiernym ścieraniem szkliwa naturalnych zębów.
Faq
Czy pęknięte wypełnienie zawsze trzeba wymienić?
Tak. Nawet jeśli plomba odłamała się tylko częściowo, nie spełnia już swojej funkcji i ząb jest podatny na próchnicę.
Jak szybko trzeba zgłosić się do stomatologa?
Najlepiej w ciągu kilku dni. Im szybciej, tym mniejsze ryzyko, że bakterie dostaną się pod wypełnienie i spowodują próchnicę wtórną.
Czy pęknięte wypełnienie boli?
Nie zawsze. Jednak ból przy nagryzaniu, uczucie zapadania się w zębie albo nadwrażliwość na zimno czy słodkie to sygnały, że problem narasta.
Dlaczego niektóre wypełnienia pękają szybciej niż inne?
Czasem to kwestia materiału, ale częściej warunków zgryzowych, higieny, a nawet diety – np. gryzienia twardych cukierków czy orzechów w łupinie.
Czy dieta ma znaczenie dla trwałości wypełnień?
Tak – częste gryzienie twardych pokarmów, np. orzechów w łupinie, pestek czy landrynek zwiększa ryzyko pęknięcia. Warto ograniczyć takie nawyki, jeśli chcemy, by plomba wytrzymała dłużej.
