Odkąd po raz pierwszy wykorzystano promienie X w medycynie, minęło kilkadziesiąt lat. Dziś radiologia jest jedną z najczęściej wykorzystywanych metod diagnostycznych. Nie inaczej jest w stomatologii, gdzie dzięki bardzo dokładnemu odwzorowaniu kości i tkanek zębów, rtg stomatologiczne pomaga zobaczyć to, czego żaden lekarz gołym okiem nie jest w stanie dostrzec.
Co dokładnie?
RTG stomatologiczne – rodzaje technik i zdjęć
Z pomocą prześwietlania stosowanego w implantologii, ortodoncji, stomatologii zachowawczej czy leczeniu protetycznym, lekarz jest w stanie między innymi:
- sprawdzić ząb przed leczeniem kanałowym,
- określić położenie ósemek,
- wykryć stany zapalne, ropnie i zmiany nowotworowe,
- ocenić stan uzębienia i tkanek kostnych,
- ustalić stopień zaawansowania próchnicy.
W tym celu może wykonać zdjęcie techniką wewnątrzustną lub zewnątrzustną.
RTG stomatologiczne wewnątrzustne
To zdjęcia, które lekarz wykonuje z pomocą detektora promieniowania umieszczonego w jamie ustnej pacjenta.
Wyróżnia się tu zdjęcia zębowe, zgryzowe szczęki i żuchwy oraz szkrzydłowo-zgryzowe.
Zdjęcie zębowe/punktowe
To jedno z najczęściej stosowanych zdjęć RGT w stomatologii. Jeśli więc do tej pory z niego nie skorzystałeś, bardzo możliwe, że będziesz miał okazję to zrobić. Dentysta wykorzystuje zdjęcie punktowe, gdy chce zbadać stan pojedynczego zęba. Na obrazie, który zwykle obejmuje 3 lub 4 zęby, ich korzenie, zębodoły, tkanki i korony, zobaczy on między innymi zmiany próchnicze, ułożenie kanałów zębowych oraz zmiany, które wymagają leczenia kanałowego. To właśnie w leczeniu endodontycznym, RTG zębowe wykorzystywane jest przed zabiegiem, w jego trakcie i po zakończeniu.
Zdjęcia zgryzowe
W przypadku tego rodzaju zdjęcia, lekarz umieszcza detektor promieniowania w twojej jamie ustnej w płaszczyźnie zgryzu. Może ono dotyczyć zarówno szczęki, jak i żuchwy i dzieli się na standardowe, osiowe oraz boczne. Jest wskazane, gdy dentysta chce wykryć niewidoczne zmiany próchnicze, zęby zatrzymane, torbiele, kamienie w przewodzie ślinianki, zmiany w obrębie podniebienia oraz ocenić przemieszenie odłamów, jeśli doszło do złamania zęba.
Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe
Te dość rzadko wykonywane zdjęcia, ukazują tylko korony zębów dolnych i górnych. Nie widać na nich ani korzeni, ani też kości wokół korzeni. Dzięki nim stomatolog ocenia ściany styczne zębów, które ze sobą sąsiadują.
RTG stomatologiczne zewnątrzustne
By lepiej rozpoznać i zlokalizować zmiany, stosuje się prześwietlenia zewnąrzustne. Należą do nich zdjęcia ortopantomograficzne (OPG), cefalometryczne i tomografia stożkowa.
Zdjęcie ortopantomograficzne (OPG)
Na tym zdjęciu stomatolog uwidacznia wszystkie zęby żuchwy, szczęki oraz stawy skroniowo-żuchwowe. Jeśli zechce on zdiagnozować
- próchnicę,
- wady rozwojowe w jamie ustnej,
- nieprawidłowości w okolicy przyzębia i korzeni zębowych,
- zęby nadliczbowe,
wykona właśnie tego rodzaju zdjęcie. Obraz rejestrowany jest tu przez głowicę pantomogramu, obracającego się wokół twoje głowy.
Zdjęcie cefalometryczne
To RTG stomatologiczne profilowe, które dzięki obrazowaniu nie tylko zębów, ale też kości czaszki, pozwala na analizę rysów twarzy. Jeśli planujesz założenie aparatu ortodontycznego, przygotuj się, że lekarz zleci wykonanie zdjęcia cefalometrycznego w ramach planowania leczenia.
Tomografia stożkowa (badanie CBTC)
Ten rodzaj badania diagnostycznego należy do najbardziej precyzyjnych. Z jego pomocą lekarz może wykryć nawet niewielkie zmiany w jamie ustnej i zaplanować skomplikowane zabiegi. Tomografia wykorzystywana jest między innymi w implantologii, w celu dokładnego dopasowania implantu.
Tomografia stożkowa pozwala na uzyskanie trójwymiarowego obrazu badanych struktur. Dzięki temu dentysta będzie mógł dokładnie uwidocznić kanały zębowe, które na zwykłym obrazie uzyskanym za pomocą zwykłego prześwietlenia, mogą się na siebie nakładać.
Jak widzisz, RTG stomatologiczne w znaczący sposób przyczynia się do lepszego i skuteczniejszego leczenia zębów i chorób jamy ustnej. Pamiętaj jednak, że nie można poddawać się temu badaniu zbyt często, by nie przekroczyć bezpiecznej dawki promieniowania.