Osad na zębach zwany również płytką nazębną to miękka, lepka, wyczuwalna pod językiem warstwa, która tworzy się na powierzchni zębów każdego dnia. Nieusuwany z czasem przekształca się w kamień nazębny i może prowadzić do chorób w obrębie jamy ustnej. Dowiedz się, jak wygląda taki osad, w jaki sposób powstaje oraz jak skutecznie go usuwać.
Skąd się bierze osad na zębach?
Powstawanie płytki nazębnej to naturalny proces, który rozpoczyna się już 4-12 godzin po szczotkowaniu zębów. Osad na zębach stanowi mieszaninę substancji zawartych w ślinie, resztek pokarmowych oraz barwników pochodzących z napojów czy używek, a także bakterii, bytujących w jamie ustnej. W wyniku ich działania, na powierzchni zębów gromadzi się osad. Dodatkowo bakterie znajdują się w płytce nazębnej, powodują spadek pH w jamie ustnej, w efekcie czego może dochodzić do demineralizacji szkliwa, a w konsekwencji do jego uszkodzenia.
Na powstawanie osadu na zębach wpływają w dużej mierze spożywane pokarmy i napoje, a także stosowane używki. Przekłada się na to również niedostateczne nawodnienie organizmu, które wpływa na zaburzenie produkcji śliny, a w konsekwencji na suchość w ustach. Ślina pełni bardzo istotną funkcję, ponieważ nie tylko pomaga przywrócić właściwe pH w jamie ustnej, ale również pomaga w zwalczaniu bakterii, które w dużej mierze wpływają na powstawanie płytki nazębnej.
Jak może wyglądać osad na zębach?
Świeżo powstały osad jest niezauważalny, ponieważ jego barwa jest zbliżona do koloru szkliwa zębów. Jednak jego kolor zależy również od czynników, które towarzyszą jego powstawaniu, a także czasu, przez który się gromadzi.
Biały osad na zębach jest najczęściej występującym rodzajem płytki nazębnej. Taki kolor posiada świeży nalot, który nie zdążył jeszcze się zabarwić. Powstaje głównie na skutek gromadzenia się bakterii na powierzchni zębów. Biały osad może również być spowodowany przez osadzający się na zębach nalot z języka bądź błon śluzowych, który może świadczyć na przykład o infekcji. Przyczyną jego pojawienia się może być również odwodnienie organizmu.
Biały osad jest najłatwiejszy do usunięcia i można to zrobić w warunkach domowych.
Żółty osad na zębach występuje najczęściej u osób, które nie dbają zbytnio o higienę jamy ustnej. To zabarwienie płytki nazębnej świadczy bowiem o tym, że zbierała się ona przez dłuższy czas i jest jej już spora ilość. Nalot w tym odcieniu może być również spowodowany paleniem papierosów. Zawarte w nich substancje chemiczne mogą bowiem powodować żółknięcie zębów i powstawanie przebarwienia, a także tworzenie się osadu.
Osad żółty jest trudniejszy do usunięcia niż biały i może wymagać profesjonalnego oczyszczania przez stomatologa.
Brązowy osad na zębach spowodowany jest działaniem silnych barwników.
Występuje najczęściej u osób nałogowo palących papierosy. Ślad w postaci tak zabarwionej płytki nazębnej pozostawia u nich nikotyna i substancje smoliste, zawarte w dymie papierosowym. Powstawanie brązowego osadu na zębach może być spowodowane również piciem dużej ilości czerwonego wina czy napojów zawierających kofeinę. Zawarte w nich barwniki mogą bowiem osadzać się na zębach i tworzyć brązowy nalot. Podobnie jak osad żółty, brązowy osad jest trudniejszy do usunięcia i wymaga profesjonalnego oczyszczania w gabinecie dentystycznym.
Przeczytaj także:
Zęby palacza – jak radzić sobie z osadem nazębnym
Czy wiesz, że palenie papierosów wpływa nie tylko na kolor twoich zębów? Jak sobie radzić z osadem nazębnym od nikotyny i chronić zęby przed zepsuciem?
Czarny osad na zębach gromadzi się najczęściej w pobliżu linii dziąseł. Nalot w takim kolorze powstaje w wyniku działania bakterii oraz spożywania dużej ilości silnie barwiących napojów. Może być też wynikiem długotrwałego stosowania niektórych leków, w tym doustnych preparatów z żelazem. Powodować może go również wieloletnie, nałogowe palenie papierosów.
Podobnie jak brązowy, czarny osad jest bardzo trudny do usunięcia i wymaga profesjonalnego oczyszczania.
Jak usunąć osad z zębów?
Pierwszą i najważniejszą zasadą w usuwaniu osadu z zębów jest codzienna, odpowiednia higiena jamy ustnej. Dokładne szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, przy pomocy odpowiednio dobranej pasty i szczoteczki, a także nitkowanie przestrzeni międzyzębowych i stosowanie płynów do płukania jamy ustnej, stanowią ważny krok w zapobieganiu odkładania się płytki nazębnej.
Natomiast nagromadzoną przez długi czas i w dużej ilości płytkę nazębną, można usunąć jedynie w gabinecie dentystycznym. W trakcie zabiegu higienizacji wykonywany jest wówczas skaling zębów. Ma on na celu usunięcie osadów i przebarwień z powierzchni zębów. Jest to zabieg praktycznie bezbolesny, dający natychmiastowe efekty.
Pamiętaj, że nieusuwany osad na zębach może prowadzić do próchnicy oraz chorób przyzębia. Dlatego tak ważne jest dbanie o codzienną higienę jamy ustnej oraz regularne wizyty u dentysty, połączone z zabiegami higienizacji.
